การแก้ปัญหาและการตัดสินใจอย่างเป็นระบบ
(Systems Problem Solving and Decision Making)
หลักการและเหตุผล
การแก้ปัญหาให้เบ็ดเสร็จยั่งยืนนั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องวิเคราะห์เจาะลึกไปถึงสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา เพื่อทำการแก้ปัญหาที่ต้นตอ เพื่อป้องกันปัญหาที่เกิดซ้ำจากสาเหตุเดิม
โลกแห่งการแข่งขันในทางธุรกิจ มีสถานการณ์ต่าง ๆ มากมายที่ต้องเผชิญ ไม่ว่าจะเป็น
1. สถานการณ์ที่เป็นปัญหา ใช้เครื่องมือในการแก้ไขปัญหา เช่น Why-Why Analysis, แผนภูมิก้างปลา (Fish bone) เป็นต้น
2. สถานการณ์ที่ต้องตัดสินใจ แบบให้น้ำหนักแต่ละหัวข้อเป็นเปอร์เซ็นต์ จากนั้นหาผลรวมดูค่ามากที่สุด เป็นต้น
จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการแก้ไขปัญหา และตัดสินใจในแต่ละสถานการณ์ ให้เป็นไปตามเป้าหมายที่ต้องการ เพราะว่าสถานการณ์แต่ละสถานการณ์นั้นมีความแตกต่างกันไป เราไม่สามารถนำวิธีการใดที่ใช้ได้ผลกับสถานการณ์หนึ่งไปใช้กับอีกสถานการณ์ที่ต่างกันไปได้ ดังนั้นการฝึกฝนพัฒนาทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ (Systems Thinking) จึงจะช่วยให้เกิดความเข้าใจในสถานการณ์อย่างถ่องแท้ เพื่อที่จะสามารถแก้ไขปัญหาได้ตรงจุดอย่างเป็นระบบ และสามารถตัดสินใจเลือกได้อย่างถูกต้องเหมาะสม โดยคำนึงผลกระทบที่ตามมา
วัตถุประสงค์
1. เพื่อให้ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้ เข้าใจทักษะการทำงานที่จำเป็นในโลกอนาคต และทัศนคติในการเป็นนักแก้ปัญหา
2. เพื่อให้ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้ เข้าใจ และฝึกฝนทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ และการประยุกต์ใช้ทักษะการคิดอย่างเป็นระบบในการแก้ปัญหา
3. เพื่อให้ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้ และเข้าใจหลักการพื้นฐานในการแก้ปัญหา 3Gและ 5W1H
4. เพื่อให้ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้ เข้าใจ และฝึกฝนเทคนิคการแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอน
5. เพื่อให้ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้ เข้าใจ และฝึกฝนการตัดสินใจโดยใช้ Criteria Rating
หัวข้อการฝึกอบรม
1. ปัญหาคืออะไร
2. พื้นฐานความคิดเชิงระบบในการแก้ปัญหา
3. ประเภทของปัญหา
– การแก้ปัญหาด้วย Systems Analysis
– การแก้ปัญหาด้วย Systems Design
4. หลักการพื้นฐานในการแก้ปัญหา 3Gและ 5W1H
5 ขั้นตอนในการแก้ปัญหา
5.1 Define (การระบุปัญหา)
– การระบุปัญหาด้วย Pareto Diagram
– การระบุปัญหาจากมุมมองลูกค้า
– การจัดกลุ่มปัญหาด้วย Affinity Diagram
– การระบุหัวข้อปัญหาให้ชัดเจน
5.2 Measure (การสำรวจสภาพปัจจุบัน)
– SIPOC
– Flow Process Chart
5.3 Analyze (การวิเคราะห์ปัญหา)
– กรอบคิดในการวิเคราะห์หาปัจจัยที่เกิดปัญหา
– เทคนิควิเคราะห์ปัญหา IS-IS NOT
– เทคนิควิเคราะห์ปัญหา Why-Why
5.4 Improve (การดำเนินการปรับปรุง)
– ECRS
– แนวคิดหาโครงการปรับปรุงด้วย Systems Design
5.5 Control (การควบคุม และจัดทำให้เป็นมาตรฐาน)
6. การตัดสินใจด้วย Criteria Rating
Workshop / กรณีศึกษา
Workshop 1 : การทำงานเป็นทีม
Workshop 2 : แก้ไขปัญหาด้วย Why-Why Analysis
Workshop 3 : แก้ไขปัญหาด้วย แผนผังก้างปลา (Fish Bone)
Workshop 4 : การตัดสินใจโดยใช้น้ำหนัก Score
ผู้เข้าฝึกอบรม
– พนักงาน
– หัวหน้างาน
– ผู้จัดการ
ระยะเวลาการฝึกอบรม:
1 วัน (6 ชั่วโมง)
จำนวนผู้เข้ารับการฝึกอบรม:
30 คน
วิธีการฝึกอบรม: บรรยาย 40% กิจกรรมการเรียนรู้ 60%
– เป็นการเรียนรู้แบบผู้ใหญ่ (Adult Learning) โดยผู้เรียนต้องเรียนรู้ด้วยตัวเอง และนำความรู้ที่ได้ไปใช้ในแนวทางของตัวเอง
– กิจกรรมการเรียนรู้
– การบรรยาย-สาธิต
– ระดมสมอง – เกมประกอบหลักสูตร – กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์
– การแสดงบทบาทสมมติ
– วิทยากรทำหน้าที่เพียงผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ (Facilitator) ทำให้การพัฒนาเป็นไปตามธรรมชาติของผู้เรียนรู้นั้น ๆ
วิธีการประเมินผล
– จากแบบสอบถามและการสังเกต
– จากการสุ่มตัวอย่างทดสอบและทบทวนกลับ
– จากข้อมูลที่ได้รับและการติดตาม วิเคราะห์ประเมินผลจากนามธรรมสู่รูปธรรมจนเกิดประสิทธิผลสูงสุด